[برای مشاهده لینک ثبت نام کنید. ]
استاد محمود فرشچیان«سال ها نقاشی نمایانگر اندیشه تفکر شعرا، داستان سرایان، نویسندگان و زینت بخش کتاب ها بود.
ولی نگارگر خود را به محدوده فضای بسته جدول و درون متن کتاب مقید ننمود.
نقوش در حواشی پیش رفتند، سروها سرکشیدند و ستیغ کوه ها حاشیه را شکافتند، ابرهای دربرگیرنده کوهها به اطراف پراکنده شدند و پرندگان درحاشیه و متن به پرواز درآمده تا بدانجا که خویشاوندی شعر و نوشته درآمیزش با جلوه گری نقش و جلای رنگها اوج فزونتری یافت.
همین انس و الفت دیرپای نقاشی ایرانی با ادبیات سبب شد که حال و هوایی رویایی و شاعرانه در فضای این هنر بوجود آید.»
محمود فرشچیان متولد ۱۳۰۸ هجری در اصفهان، از دوران کودکی استعداد و علاقه خود را در زمینه نقاشی نمایان کرد.
وی دراین باره می گوید:
« ۴ سالگی را خوب به یاد دارم.
روی زمین می نشستم و نقش های قالی را روی کاغذ می کشیدم.
پدرم هم از این وضعیت راضی بود.»
پدر فرشچیان که نماینده فرش اصفهان بود و آثار نفیس را خریداری و جمع آوری می کرد، با مشاهده استعداد فرزندش، وی را به کارگاه نقاشی استاد حاج میرزا آقا امامی برد.
« درهمان جا حاج میرزا آقا امامی نقش آهو به من داد و گفت تا از روی آن نقاشی کنم، تا صبح روز بعد حدود ۲۰۰ طرح دراندازه ها و جهت های مختلف کشیدم.
برای استاد باورکردنی نبود و از آن به بعد مورد تشویق و تایید ایشان قرار گرفتم.»
یکی دیگر از اساتید فرشچیان، استاد عیسی بهادری بود.
در زمان نوجوانی فرشچیان، نحوه آموزش متفاوت بوده بنابر قول وی، استاد بهادری مشق هایی ازروی کاشی های اصفهان را برای شاگردانش تعیین می کرد و طرح های آنها رابا اصل نقش ها مقایسه می نمود.
سپس پیش از آنکه آنان رابه طور مستقیم از اشکال هایشان آگاه کند، از آنها می خواست که خود با مقایسه طرح و اصل نقش، اشکال های خود را بیابند.
فرشچیان پس از آموزش نزد استاد امامی و بهادری و فارغ التحصیلی از مدرسه هنرهای زیبا اصفهان، برای گذراندن دوره هنرستان هنرهای زیبا به اروپا سفر کرد و چندین سال به مطالعه ی آثار هنرمندان غربی در موزه ها پرداخت.
بنابر گفته وی در موزه های اروپا، اول کسی بود که وارد موزه می شد با بسته ای از کتاب و قلم و درنهایت آخر از همه، خود او بود که از موزه خارج می شد.
وی هنر قدیم و معاصر اروپا و آمریکا را به خوبی مطالعه کرده و به عصر بین المللی هنر خو گرفته، در عین حال وفاداری خود را به نسبت هنر ایران حفظ کرده است.
پس از بازگشت به ایران، فرشچیان کار خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و به مدیریت اداره ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزیده شد.
استاد محمود فرشچیان، هم اکنون در نیوجرسی آمریکا ساکن است و سفرهای دوره ای و فصلی به ایران دارد.
علی رغم اینکه محل سکونت وی در خارج از ایران است، به گفته خودش هیچ گاه از ایران دور نبوده، بلکه درحقیقت درآنجا مجالی را برای خلق آثارش فراهم نموده، چرا که در ایران به دلیل شرکت در مراسم ها و جلسات متعدد فرصتی برای نقاشی باقی نمی ماند.
مروری بر تعدادی از آثار استاد فرشچیان
عمده*ی آثار استاد در چندین جلد کتاب بسیار نفیس و ارزنده و نیز در قالب پوستر و کارت های پستال زیبا به چاپ رسیده است.
از آن جمله سه جلد کتاب از آثار وی در زمره ی «برگزیده ی آثار یونسکو» به زیور چاپ آراسته گردیده است.
برخی از آثار برجسته استاد عبارتند از:
«ضامن آهو»
استاد فرشچیان در مورد نحوه طراحی شمایل امام رضا(ع) در این اثر می گوید:
«اول میخواستم امام را از پشت سر طراحی کنم، ولی مقتضیات تابلو ایجاب می کرد که ایشان را از روبرو تصویر نمایم. وقتی به صورت حضرت رسیدم، نتوانستم آنگونه که می خواهم طرح را کار کنم. صورت، روزها و ساعت ها دست نخورده ماند. بعدازظهر یک روز، مثل همیشه که هنگام نقاشی وضو می گیرم، وضو گرفتم و رو به مشهد ایستادم و زیارت خاصه ی حضرت را خواندم، بعد رفتم سراغ تابلو و قلم را گرفتم و شروع کردم. بدون آنکه قلم را بردارم یا طرح را عوض کنم، صورت را ساختم. وقتی هم که تمام شد دیگر تغییری در آن ایجاد نکردم.»
همچنین ایشان در مورد ویژگی این اثر می گوید:
«تمام عناصر تشکیل دهنده ی تابلوی ضامن آهو و تمام خطوط و پرسوناژهای آن، همه معطوف به وجود امام رضا هستند و تمام منحنی ها به سوی ایشان ختم می شوند. پرسوناژ امام (ع) از لحاظ رنگ و فرم هم طوری قرار گرفته که در فراز بوده و باقی عناصر در فرود باشند. در چهره ی بچه آهوانی که به خدمت حضرت می آیند، حالتی از خوشحالی و شادمانی توأم با احترام دیده می شود، که این احترام به صورت زانو زدن در برابر امام (ع) متجلی است.»
«پنجمین روز آفرینش»
در این تابلو همه ی مخلوقات زمینی و آسمانی به ستایش پروردگار مشغول اند. ماهی ها و پرندگان واقعی و تخیلی در دریاهای طوفانی شناور و بر آسمان ابری در پروازند.
«عصر عاشورا»
استاد در مورد نحوه طراحی این اثر جاویران می گوید:
«سه سال پیش از انقلاب روز عاشورا مادرم مرا نصیعت کرد و گفت: بروضه گوش کن تا چند کلمه حرف حساب بشنوی. و من با ایشان گفتم: من اول در اتاقم کاری دارم بعد خواهم رفت.
حال عجیبی به من دست داد. وارد اتاق شدم، قلم را برداشتم و تابلوی عصر عاشورا را شروع کردم. قلم را که برداشتم تابلویی شد که الآن هست بدون هیچ تغییری».
«طراحی ضریح امام رضا»
این کار هفت سال به طول انجامید و یادمانی است خجسته در تاریخ فرهنگ و هنر ایران که استاد به صورت افتخاری انجام داده است.
منتخبی از جوایز
▪ ۱۳۷۹: انضمام نام هنرمند در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم
▪ ۱۳۷۲: نشان درجه یک هنر
▪ ۱۳۶۴: تندیس طلایی اسکار ایتالیا
▪ ۱۳۶۳: نشان هنر نخل طلایی ایتالیا
▪ ۱۳۶۳: تندیس طلایی اروپایی هنر، ایتالیا
▪ ۱۳۶۲: دیپلم آکادمیک اروپا، آکادمی اروپا – ایتالیا
▪ ۱۳۶۱: دیپلم لیاقت دانشگاه هنر، ایتالیا
▪ ۱۳۶۰: مدال طلای آکادمی هنر و کار، ایتالیا
▪ ۱۳۵۲: جایزه ی اول وزارت فرهنگ و هنر، ایران
▪ ۱۳۳۷: مدال طلای جشنواره ی بین المللی هنر، بلژیک
▪ ۱۳۳۱: مدال طلای هنر نظامی، ایران

منبع:akairan.com